Σειρά ρυθμίσεων που αφορούν χωροταξικά και πολεοδομικά ζητήματα, περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο «Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις» του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που αναμένεται να κατατεθεί αύριο Παρασκευή στη Βουλή. Στο δημόσιο διατηρείται ο έλεγχος της ΔΕΠΑ Υποδομών.

Τη διατήρηση του δημοσίου ελέγχου (51% των μετοχών) στην ΔΕΠΑ Υποδομών στην οποία θα ανήκουν τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου και τα διεθνή έργα και την αποκρατικοποίηση του 50,1% των μετοχών της εταιρείας, που θα αναλάβει τις εμπορικές δραστηριότητες φυσικού αερίου, προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που προκειται να κατατεθεί στη Βουλή.

Με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου εφαρμόζονται οι κοινοτικές προβλέψεις περί ιδιοκτησιακού διαχωρισμού με στόχο ο διαχειριστής του δικτύου διανομής να είναι ανεξάρτητος από συμφέροντα προμήθειας, εμπορίας και παραγωγής φυσικού αερίου. «Η προβλεπόμενη δομή του ιδιοκτησιακού διαχωρισμού διασφαλίζει τη διατήρηση του δημοσίου ελέγχου επί του στρατηγικής σημασίας μονοπωλίου του εθνικού δικτύου διανομής φυσικού αερίου που θα μεταφερθεί μετά την ολοκλήρωση της μερικής διάσπασης και εισφοράς του κλάδου υποδομών σε νέα εταιρεία με την επωνυμία ΔΕΠΑ Υποδομών», τονίζουν κύκλοι του ΥΠΕΝ.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την ΔΕΠΑ προβλέπονται τα εξής:

-Σε διάστημα τριών μηνών από την ψήφιση του νόμου η ΔΕΠΑ θα προχωρήσει σε διάσπαση του κλάδου υποδομών στον οποίο θα υπαχθούν οι συμμετοχές στις εταιρείες διαχείρισης των Δικτύων Διανομής Φυσικού Αερίου Αττικής (Εταιρεία Διανομής Αερίου Αττικής ΑΕ), Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας (Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας ΑΕ) καθώς και Λοιπής Ελλάδας (Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου ΑΕ), τα πάγια των δικτύων διανομής και οι συμμετοχές της ΔΕΠΑ σε διεθνή έργα (ελληνοβουλγαρικός αγωγός, διασύνδεση Ελλάδας - Ιταλίας, αγωγός Eastern Mediterranean Pipeline (EastMed), πλωτός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, κ.α.) Το μετοχικό κεφάλαιο και τα δικαιώματα ψήφου της ΔΕΠΑ Υποδομών θα ανήκουν κατά πλειοψηφία στο Ελληνικό Δημόσιο (51%) με ρητή μνεία ότι το ποσοστό του Ελληνικού Δημοσίου δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το 51% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου.

-Μετά τη διάσπαση του κλάδου υποδομών η υφιστάμενη ΔΕΠΑ θα μετονομασθεί σε ΔΕΠΑ Εμπορίας και θα δραστηριοποιείται στην εισαγωγή και προμήθεια φυσικού αερίου αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας. Σημειώνεται ότι οι μετοχές της ΔΕΠΑ ανήκουν σήμερα κατά 65% στο ΤΑΙΠΕΔ και 35% στα Ελληνικά Πετρέλαια. Από το 65% που κατέχει σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ, το 50% συν μία μετοχή θα πουληθεί μετά από διαγωνισμό ενώ το υπόλοιπο 15% μείον μία μετοχή θα μεταβιβαστεί χωρίς αντάλλαγμα αρχικά στο Δημόσιο και στη συνέχεια στο Υπερταμείο (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας), μετά την υπογραφή συμφωνίας μετόχων όπου και θα περιλαμβάνονται και δικαιώματα αρνησικυρίας του Ελληνικού Δημοσίου.

Τι προβλέπεται για τους εργαζόμενους

Οι ρυθμίσεις για τους εργαζόμενους προβλέπουν ότι το προσωπικό της ΔΕΠΑ Υποδομών αποτελείται από τους εργαζόμενους στις θυγατρικές και τον κλάδο υποδομών, διατήρηση των συμβάσεων εργασίας, εφαρμογή προγράμματος εθελουσίας εξόδου, ενώ οι εργαζόμενοι στη ΔΕΠΑ Εμπορίας δεν θα επιτρέπεται να απολυθούν για οικονομοτεχνικούς λόγους ή λόγους οργανώσεως για χρονική περίοδο τριών ετών από την ολοκλήρωση της μεταβίβασης μετοχών.

Οι ρυθμίσεις για τη γεωθερμία

Στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ εντάσσονται οι ρυθμίσεις για τη γεωθερμία που αποσκοπούν στην αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού που παραμένει ανεκμετάλλευτο, για χρήσεις στον πρωτογενή τομέα, με τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη γεωργία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, στη μεταποίηση καθώς και στη θέρμανση κατοικιών, σχολείων και νοσοκομείων. Περιλαμβάνονται διατάξεις για την απλούστευση της αδειοδότησης των μονάδων, δίνεται έμφαση στην αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων με θερμοκρασία έως 90 °C τα οποία θα διαχειρίζεται η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ενώ για τα εθνικού ενδιαφέροντος γεωθερμικά πεδία (θερμοκρασία ρευστού άνω των 90 ° C), η αρμοδιότητα προκήρυξης διαγωνισμού και σύναψης σύμβασης μίσθωσης ανήκει στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Επίσης, δημιουργούνται μητρώα στα οποία θα καταγραφούν οι γεωτρήσεις και οι θερμές πηγές της χώρας. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία μέχρι στιγμής έχουν αναγνωριστεί με ΦΕΚ δύο εθνικού ενδιαφέροντος γεωθερμικά πεδία (στη Μήλο και τη Νίσυρο) και 30 τοπικού ενδιαφέροντος.

Με το ίδιο νομοσχέδιο ρυθμίζονται επιμέρους ενεργειακά ζητήματα, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ρητή απαγόρευση της εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου, την ίδρυση παρατηρητηρίου υδρογονανθράκων, την δυνατότητα χρήσης του ενεργειακού συμψηφισμού και του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ΟΤΑ α' και β' βαθμού για κάλυψη ενεργειακών αναγκών κοινωφελών επιχειρήσεων, σχολικών μονάδων προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κέντρων υγείας και νοσοκομείων δημόσιου ενδιαφέροντος χωρίς κερδοσκοπικό χαρακτήρα, κ.ά.

Σε ό,τι αφορά στο κτηματολόγιο, ειδική ρύθμιση προβλέπει απαλλαγή των πολιτών από τέλη για τα απαιτούμενα κτηματολογικά έγγραφα σχετικά με τις μεταβολές επί δικαιωμάτων που έχουν ήδη καταχωρηθεί με τις αρχικές δηλώσεις, καθώς και για διόρθωση σφαλμάτων που αφορούν γεωμετρικά στοιχεία των εγγραφών κατά τη διενέργεια της κτηματογράφησης. Επιπλέον, με σχετική διάταξη, εισάγεται νέα απλοποιημένη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης, ειδικά για τις περιοχές υπό κτηματογράφηση στις οποίες διενεργείται προ-ανάρτηση των προσωρινών κτηματολογικών πινάκων.

Στις πολεοδομικές ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο, υπάγεται διάταξη που αφορά τις οριογραμμές ρεμάτων, την άμεση κατεδάφιση μετά του λήξη του ν. 4495/17 και τη διευκόλυνση κατεδάφισης.

Ειδικότερα:

- εισάγεται ρύθμιση για την υπαγωγή στις διατάξεις του νέου νόμου αυθαίρετων κατασκευών, οι οποίες βρίσκονται μεταξύ της οριογραμμής και της οικοδομικής γραμμής. Περαιτέρω, εισάγεται ρύθμιση για την προσωρινή οριοθέτηση ρεμάτων, τα οποία δεν έχουν οριοθετηθεί ή στα οποία ελλείπουν οι προσωρινές οριογραμμές. Η ρύθμιση εφαρμόζεται αποκλειστικά και μόνο για τη διευκόλυνση της υπαγωγής κατά τις διατάξεις του νέου νόμου και δεν επεκτείνεται σε καμία άλλη περίπτωση πλην της παρούσας.

- δίδεται παράταση στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που επιθυμούν να προβούν οικειοθελώς σε κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων τους έως τη λήξη της προθεσμίας για υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 4495/2017 (έως 9/11/2019). Με τη λήξη του νόμου 4495/2017 για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων σε έναν χρόνο (9/11/2019), όποια αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές εντοπίζονται από τους ελεγκτές, θα κατεδαφίζονται άμεσα (είτε την ώρα που κατασκευάζονται, είτε έχουν συντελεσθεί) εφόσον δεν υποβλήθηκε αίτηση υπαγωγής έως την 8/11/2019.

- με τη συγκεκριμένη διάταξη επιλύονται δυσχέρειες που είχαν δημιουργηθεί κατά την εκτέλεση πράξεων κατεδάφισης και καθίσταται πιο αποτελεσματικό το έργο των αρμόδιων υπηρεσιών. Ειδικότερα, διευκολύνεται η διαδικασία κατεδάφισης, καθώς συχνά παρατηρούνταν διαφοροποιήσεις στις κατασκευές που έχουν περιληφθεί στις αποφάσεις κατεδάφισης και υποχρέωναν τη διοίκηση σε αναστολή της κατεδάφισης λόγω επικαιροποίησης του πρωτοκόλλου.

Ιδρύεται Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) αντικαθιστά το ΙΓΜΕ

Την ίδρυση νέας γεωλογικής Αρχής (Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ΕΑΓΜΕ), η οποία αναλαμβάνει, για λογαριασμό του κράτους, ρυθμιστικό και εποπτικό ρόλο σε ζητήματα γεωλογικών κινδύνων από πλημμύρες, κατολισθήσεις κ.ά., προστασίας του περιβάλλοντος μέσω, π.χ., ελέγχων ποιότητας υπεδάφους και υπόγειων υδάτων και στον έλεγχο των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων στο υπέδαφος της Ελλάδας προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αναμένεται να κατατεθεί αύριο στη Βουλή.

Όπως τονίζεται από το υπουργείο το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, βάσει του οποίου λειτουργεί το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ, το οποίο καταργείται), είναι απαρχαιωμένο και χωρίς εξέλιξη από τη δεκαετία του ΄70, με αποτέλεσμα οι αρμοδιότητές του να είναι παρωχημένες και να περιορίζονται σε αποτύπωση του ορυκτού πλούτου της χώρας και γεωτρήσεις,.

Νέες αρμοδιότητες που απονέμονται στην Αρχή, είναι ο έλεγχος γεωθερμικών πεδίων όχι μόνο στην έρευνα αλλά και κατά τη λειτουργία τους, η αποτύπωση σταδιακά όλων των υδρευτικών γεωτρήσεων της χώρας, ο έλεγχος μεταλλείων και λατομείων τον οποίο θα παρέχει δωρεάν προς το ΥΠΕΝ που είναι η αδειοδοτούσα αρχή κ.ά.

Η νέα Αρχή αναλαμβάνει, ακόμη, την αρμοδιότητα, όχι μόνο για αποτύπωση, αλλά και για ανάπτυξη της γεωπληροφορίας του κράτους σε ορυκτά και μέταλλα.

Με το νομοσχέδιο εξορθολογίζεται ο αριθμός των θέσεων εργασίας, ενώ η συσσωρευμένη γνώση του υφιστάμενου προσωπικού θα αξιοποιηθεί για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της μετάβασης. Οι εργαζόμενοι του ΙΓΜΕ διασφαλίζονται με διατήρηση των θέσεων εργασίας τους με την ίδια έννομη σχέση και την ένταξή τους σε τακτικές οργανικές θέσεις της νέας Αρχής και με αύξηση ανώτατων ορίων απόλυσης στα 67 έτη με 40 έτη υπηρεσίας, αντί για τα 62 έτη και 40 χρόνια υπηρεσίας όπως ισχύει για τους εργαζόμενους των ΝΠΔΔ. Αυτή η απόκλιση κρίθηκε αναγκαία, για την αποτροπή της ξαφνικής ανατροπής προγραμματισμού του εργασιακού βίου του υφιστάμενου προσωπικού.

Η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών θα συμβάλει στην προστασία της ζωής και των περιουσιών των πολιτών από γεωλογικούς κινδύνους και καταστροφές (κατολισθήσεις, πλημμύρες κ.ά.), στην οργάνωση της πολιτικής προστασίας της χώρας, στην αξιοποίηση του δημόσιου πλούτου που ανήκε στο ΙΓΜΕ, και στη δημιουργία ειδικού ερευνητικού λογαριασμού για τη χρηματοδότηση της έρευνας και των σχετικών έργων δημόσιας ωφέλειας.