Με το "έτος της πανδημίας" να αποτελεί παρελθόν και το 2021 να προμηνύεται καλύτερο, καθώς οι εμβολιασμοί έχουν ξεκινήσει και πλέον η επιστροφή στην κανονικότητα γίνεται ορατή, σχέδια για επενδύσεις, εξαγορές και συγχωνεύσεις βγαίνουν από τα συρτάρια και μπαίνουν ξανά σε τροχιά υλοποίησης.

Το κλίμα ήδη έχει αλλάξει, αν και οι ειδικοί δεν αναμένουν "έκρηξη επενδύσεων" τους επόμενους μήνες. Όσο όμως πλησιάζουμε προς το κλείσιμο του "κορονοϊού" το σίγουρο είναι πως τα κεφάλαια που έχουν συσσωρευτεί το προηγούμενο διάστημα θα αναζητήσουν διέξοδο σε συνδυασμό, βεβαίως, με τις επιδοτήσεις και τα δάνεια που προβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης. "Υπάρχουν εταιρείες με γεμάτα ταμεία που αναζητούν ευκαιρίες ειδικά σε κλάδους που χτυπήθηκαν από την πανδημική κρίση. Παράλληλα τα επιτόκια βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Αυτό σημαίνει πως με την πρώτη ευκαιρία θα δούμε στην αρχή μετρημένες κινήσεις που θα κλιμακώνονται κατά το δεύτερο μισό του έτους", αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος επενδυτικής τράπεζας.

Μια πρόγευση του τι μπορεί να ακολουθήσει το 2021 πήραμε τους τελευταίους μήνες του έτους που αποχαιρετήσαμε όπου, μεταξύ άλλων, είδαμε συμφωνίες: για την εξαγορά της Vivartia από τη CVC Capital Partners, την πώληση της Paperpack στην Olrando-Equity Limited, και την απόκτηση της Pummaro από την Deca Investments. To momentum αναμένεται να συνεχιστεί αμέσως μετά τις γιορτές, καθώς μια σειρά από σημαντικές συμφωνίες βρίσκονται λίγο πριν από το τελικό τους στάδιο.

Ασφαλιστικές

Μέσα στο δεύτερο μισό του Ιανουαρίου αναμένεται να έχουν έρθει σε συμφωνία η Εθνική Τράπεζα και η CVC Capital Partners για την πώληση του 80% της Εθνικής Ασφαλιστικής. Έτσι, όπως όλα δείχνουν, μέσα στο 2021 θα μπει οριστικό τέλος σε ένα σίριαλ που ουσιαστικά ξεκίνησε το 2015 με την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το τίμημα αναμένεται να "κλειδώσει" στα 420 με 450 εκατ. ευρώ. Με αυτό τον τρόπο η CVC, ένα από τα μεγαλύτερα private equity funds, συνεχίζει το μπαράζ επενδύσεων που ξεκίνησε το 2017 με την εξαγορά του Metropolitan Hospital και με πιο πρόσφατη κίνηση την συμφωνία για την εξαγορά της Vivartia. Μένοντας στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης, εντός του Ιανουαρίου αναμένεται να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση των μετοχών της Interlife στο Χρηματιστήριο Αθηνών. H Interlife πρόκειται να γίνει η μόλις δεύτερη εισηγμένη ασφαλιστική εταιρεία στο Χ.Α., μετά από την Ευρωπαϊκή Πίστη.

Κατασκευές

Θέμα ημερών είναι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση στην Ελλάκτωρ. Η έκτακτη γενική συνέλευση, κατά την οποία αναμένεται να κορυφωθεί το proxy fight που έχει ξεκινήσει εδώ και μερικούς μήνες για την τύχη του ομίλου, είναι προγραμματισμένη για τις 7 Ιανουαρίου. Στο μεταξύ οι δύο πλευρές συγκεντρώνουν δυνάμεις. Από τη μία βρίσκεται η Reggeborgh Invest όπου κατέχει πλέον το 14,17% του μετοχικού κεφαλαίου της Ελλάκτωρ, ενώ, αν ασκήσει το δικαίωμα αγοράς του ποσοστού του Λεωνίδα Μπόμπολα (12,54%), μπορεί να ανεβάσει το ποσοστό της στο περίπου 26,6%. Από την άλλη πλευρά, η εταιρεία Invesco των εφοπλιστών Δ. Μπάκου- Γ. Καϋμενάκη ελέγχει ήδη το 5% των μετοχών του ομίλου και εχει αποκτήσει ανάλογο δικαίωμα για απόκτηση του 18,33% των μετοχών που σήμερα ελέγχει η Pemanoaro, των αδελφών Καλλιτσάντση. Ως εκ τούτου μπορούν να ελέγξουν ποσοστό έως του 23,3% του μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου Ελλάκτωρ, εφόσον ασκήσουν το δικαίωμα προαίρεσης έως τις 12 Ιανουαρίου.

Τηλεπικοινωνίες

Η επένδυση της BC Partners, μέσω της United Group, στη Forthnet μονοπώλησε το ενδιαφέρον στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο το 2020. Η ίδια υπόθεση αναμένεται να μας απασχολήσει και τους επόμενους μήνες, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η Δημόσια Προσφορά για την εξαγορά του 100% των μετοχών της Forthnet από τη United Group που αυτήν τη στιγμή κατέχει το 84,6% του μετοχικού κεφαλαίου. Μετά την ολοκλήρωση της Δημόσιας Πρότασης και ενώ το βάρος πέφτει πάνω στη συνδρομητική τηλεόραση της Nova, άγνωστο παραμένει το αν θα υπάρξουν και άλλες ανακατατάξεις στην αγορά, δεδομένων των μεγάλων επενδύσεων που θα απαιτηθούν για την ανάπτυξη των δικτύων 5G και οπτικών ινών τα επόμενα χρόνια. Παράγοντες της αγοράς θέλουν την BC Partners να ετοιμάζεται ήδη για το επόμενο βήμα της, υπόθεση που ενισχύεται από το γεγονός πως οι ιθύνοντες κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για το τι θα κάνουν με την κινητή και τη σταθερή της Forthnet.

Πληροφορική

Στον κλάδο της πληροφορικής το μεγάλο deal που αναμένεται να κλείσει το επόμενο διάστημα είναι η εξαγορά της θυγατρικής της MIG, Singular Logic, από τις Epsilon Net-Space Hellas. Αυτή την περίοδο διενεργείται ο απαραίτητος οικονομικός και νομικός έλεγχος (due diligence) και μετά την ολοκλήρωσή του θα προχωρήσει και η μεταβίβαση των μετοχών, έναντι τιμήματος που θα κινηθεί στα επίπεδα των 18 εκατ. ευρώ. Με το κύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού που ξεκίνησε από την πανδημία και τις νέες υπηρεσίες που μπαίνουν σε εφαρμογή όπως το MyDATA της ΑΑΔΕ και η ηλεκτρονική τιμολόγηση, οι μεγάλες εταιρείες πληροφορικής σχεδιάζουν εξαγορές μικρότερων επιχειρήσεων με στόχο να επεκτείνουν την γκάμα των παρεχόμενων υπηρεσιών και το πελατολόγιό τους.

Ενέργεια 

Ο κλάδος της ενέργειας πρόκειται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τα επόμενα χρόνια, δεδομένου πως ένα μεγάλο τμήμα του Ταμείου Ανάκαμψης προορίζεται για τη λεγόμενη "πράσινη μετάβαση". Οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, πάντως, δεν παρουσίασαν σημαντική κάμψη τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ), αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν επενδύσεις ώριμες, πλήρως αδειοδοτημένες, ισχύος 2,4 GW, ενώ ακόμα 5,8 GW έχουν περιβαλλοντική αδειοδότηση. Μεγάλο τμήμα αυτών των επενδυσεων προέρχεται από εισηγμένους ομίλους όπως η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ο Ελλάκτωρ, η Mytilineos, η ΔΕΗ, τα ΕΛΠΕ και η Motor Oil.

Ναυπηγεία

Ο διαγωνισμός για την πώληση του στρατιωτικού τμήματος των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά (ΕΝΑΕ) ναυάγησε, καθώς η προσφορά των 15 εκατ. ευρώ που υπέβαλε η Pyletech Shipyards κρίθηκε ως μη ικανοποιητική από τους πιστωτές. Ωστόσο, προχωρά η εξυγίανση των Ναυπηγείων Ελευσίνας από την Onex. Μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται η υποβολή του σχετικού σχεδίου στα αρμόδια δικαστήρια, βάσει των όσων προβλέπει το άρθρο 106 (παράγραφοι β και δ) του Πτωχευτικού Κώδικα. Για τα Ναυπηγεία Σκαρμαγκά θα υπάρξει εντός τους έτους και δεύτερη προσπάθεια, αφού γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές που θα εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συμμετοχή και υψηλότερες προσφορές. 

Αποκρατικοποιήσεις

Στοίχημα για ολική επαναφορά το 2021

Η σταδιακή επαναφορά του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων στην ομαλότητα είναι το βασικό στοίχημα ΤΑΙΠΕΔ και κυβέρνησης για φέτος, με στόχο τα έσοδα να φτάσουν τα 1,79 δισ. ευρώ. 

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο αναμένεται να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. στη Lamda Development, η οποία θα πρέπει να καταβάλλει και την πρώτη δόση του τιμήματος, ύψους 300 εκατ. ευρώ. Βασικό προαπαιτούμενο είναι να έχει ολοκληρωθεί η παραχώρηση της άδειας καζίνο στο σχήμα Mohegan-ΓΕΚ Τέρνα. Στο μεταξύ, η Lamda Development προετοιμάζεται πραγματοποιώντας τις απαραίτητες μελέτες, ενώ προχωρά σε συνεργασίες για κομμάτια της μεγάλης ανάπτυξης που θα πραγματοποιηθεί στον χώρο του πρώην αεροδρομίου. 

Κατά τη διάρκεια του 2020 προκηρύχθηκαν επτά νέοι διαγωνισμοί, ενώ επιπλέον τρεις προχώρησαν σε επόμενο στάδιο. Αυτοί θα αποτελέσουν και τη βασική πηγή εσόδων για το 2021. Δεδομένου πως τα υπόλοιπα περίπου 1,4 δισ. ευρώ εσόδων αναμένονται από διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη ή πρόκειται να προκηρυχθούν τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της πανδημίας και την πορεία του εμβολιασμού, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. 

Στο προσκήνιο βρίσκονται οι ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις. Οι διαγωνισμοί για τη ΔΕΠΑ Υποδομών και τη ΔΕΠΑ Εμπορίας βρίσκεται στη φάση της προετοιμασίας των δεσμευτικών προσφορών. Σε εξέλιξη βρίσκεται και ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας, που θα μετατραπεί σε αποθήκη φυσικού αερίου. Τον προηγούμενο μήνα προκηρύχθηκε και ο διπλός διαγωνισμός για τη μίσθωση δύο μεταλλείων της ΛΑΡΚΟ. 

Εντός του 2021 αναμένεται να ολοκληρωθούν και οι διαγωνισμοί για την πώληση του 67% των Οργανισμών Λιμένος Αλεξανδρούπολης και Ηγουμενίτσας, καθώς και αυτός για την παραχώρηση του λιμένα "Φίλιππος Β'" στην Καβάλα. Και στους τρεις διαγωνισμούς έχει εκφραστεί ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον. 

Επιπλέον μικρές καθυστερήσεις παρατηρούνται για τη παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Την προηγούμενη εβδομάδα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν δύο σχήματα ζητώντας την παράταση του χρόνου υποβολής προσφορών, λόγω του κορονοϊού.   

Σε ό,τι αφορά νέους διαγωνισμούς, εντός του 2021 αναμένεται να ξεκινήσει ο διαγωνισμός για τη νέα παραχώρηση της Αττικής Οδού, καθώς η τωρινή σύμβαση λήγει το 2024, ενώ αναμένεται και η προκήρυξη διαγωνισμών για τουλάχιστον άλλα τρία περιφερειακά λιμάνια, μεταξύ των οποίων βρίσκονται αυτά του Ηρακλείου και του Βόλου. 

Στον κλάδο των ακινήτων είναι σε εξέλιξη το E-Auction I.X., με επτά ακίνητα, τα οποία τώρα αξιολογούνται από ενδιαφερόμενους επενδυτές. Ένα έργο-ορόσημο, αυτό της ανάπτυξης της παλαιάς αμερικανικής βάσης στις Γούρνες της Κρήτης, όπου θα μπορεί να αναπτυχθεί και καζίνο, είναι έτοιμο και θα εκτιμηθεί η σωστή ώρα για την έναρξή του.

Προς το τέλος του νέου έτους και εφόσον όλα έχουν εξελιχθεί ομαλά στο μέτωπο της πανδημίας, αναμένεται να υπάρξει επανεκκίνηση και της πώλησης των μετοχών του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών "Ελ. Βενιζέλος". Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά asset του ΤΑΙΠΕΔ που πριν την πανδημία εκτιμώταν ότι θα έφερνε περί το 1,5 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα όποια έσοδα θα εισρεύσουν το νωρίτερο εντός του 2022.

Ο νέος ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ 

Στο μεταξύ, το ΤΑΙΠΕΔ αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες να αποκτήσει νέο ρόλο, πέρα από την υλοποίηση των αποκρατικοποιήσεων. Ενόψει των κονδυλίων που προορίζονται για τη χώρα μας από το νέο ΕΣΠΑ αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο πρόκειται να λειτουργήσει υποστηρικτικά προς την ελληνική κυβέρνηση για την προετοιμασία και την προώθηση στρατηγικών έργων, συνολικής αξίας άνω των 5 δισ. ευρώ.

Εντός του Ταμείου πρόκειται να αναπτυχθεί Μηχανισμός Προετοιμασίας Έργων (Project Preparation Facility), για μεγάλα έργα προτεραιότητας, προϋπολογισμού άνω των 20 εκατ. ευρώ το καθένα, στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών και του ψηφιακού μετασχηματισμου.

Η ελληνική κυβέρνηση εκτιμά ότι τα έργα θα φτάσουν τα 40-45 και πως το μέσο μέγεθος του κάθε project θα ξεπεράσει τα 120 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως το ΤΑΙΠΕΔ θα κληθεί να υποστηρίξει έργα συνολικού ύψους 5 με 5,5 δισ. ευρώ.

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αλλάξει ο ιδρυτικός νόμος του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο αυτήν τη στιγμή έχει ως μοναδικό σκοπό την υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Παράλληλα η νέα αυτή λειτουργία σημαίνει ότι θα αυξηθεί σημαντικά το προσωπικό του Ταμείου. 

Σύντομα θα πρέπει να καθοριστεί και η νέα διοίκηση, η θητεία της οποίας έχει λήξει τυπικά από τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ ήδη παρελθόν αποτελεί ο μέχρι πρότινος εκτελεστικός πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Άρης Ξενόφος, ο οποίος παραιτήθηκε πρόσφατα και πρόκειται να προταθεί για διευθύνων σύμβουλος της Ελλάκτωρ από τον μέτοχο Reggeborgh Invest.