(update) Οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα επιδιώξουν να αντλήσουν διδάγματα από τις πρόσφατες μονομερείς αποφάσεις των ΗΠΑ σε διεθνές επίπεδο κατά τη διάρκεια της διήμερης συνόδου κορυφής που ξεκινά σήμερα στην πόλη Κραν της Σλοβενίας.

Μετά τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν και τη σύναψη της συμφωνίας ασφάλειας AUKUS και με δεδομένη την κατεύθυνση των διμερών σχέσεων με την Κίνα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Σαρλ Μισέλ, προγραμμάτισε μια στρατηγική συζήτηση για τον ρόλο της ΕΕ στο διεθνές σκηνικό.

Στην Ευρώπη επικρατεί έντονη δυσαρέσκεια, ειδικά μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας των ΗΠΑ για την ασφάλεια της περιφέρειας Ινδικού-Ειρηνικού με την Αυστραλία και με το Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς την παραμικρή διαβούλευση με την ΕΕ σε οποιοδήποτε στάδιο.

Η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει επίσης επικρίσεις για το ότι επέδειξε πλήρη αδιαφορία για τα συμφέροντα των συμμάχων της στην ΕΕ κατά τη χαοτική αποχώρηση του στρατού των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν. Ακόμη, ορισμένες ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιμετωπίζουν με ολοένα μεγαλύτερο σκεπτικισμό την τροχιά σύγκρουσης που έχει πάρει η Ουάσινγκτον έναντι της Κίνας και τις προσπάθειές της η Ευρώπη να συμπαραταχθεί μαζί της.

Τη στήριξή τους στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτ. Βαλκανίων θα επιβεβαιώσουν οι 27 της ΕΕ

Την πλήρη στήριξή τους στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων αναμένεται να επιβεβαιώσουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής που θα έχουν στις 6 Οκτωβρίου στη Σλοβενία, με τους ομολόγους τους από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κόσσοβο).

Έπειτα από πολλές συζητήσεις σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων, τα κράτη-μέλη της ΕΕ συμφώνησαν στη διατύπωση της κοινής δήλωσης που θα υιοθετήσουν οι «27», κυρίως σε ό,τι αφορά το θέμα της Διεύρυνσης, σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο. «Η δήλωση για τα Δυτικά Βαλκάνια θα εξισορροπεί μεταξύ της φιλοδοξίας για τη Διεύρυνση και της ικανότητας της ΕΕ να ενσωματώσει νέα κράτη-μέλη», ανέφερε ο ίδιος.

Ειδικότερα, στην κοινή δήλωση αναμένεται να αναφέρονται τα εξής: Πρώτον, ότι «οι χώρες της ΕΕ αναγνωρίζουν τη δέσμευσή τους στη διαδικασία της Διεύρυνσης και τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε αυτή τη διαδικασία». Δεύτερον, «η σημασία για την ΕΕ να διατηρήσει και να εμβαθύνει τη δική της ανάπτυξη, διασφαλίζοντας την ικανότητά της να ενσωματώσει νέα κράτη-μέλη».

Σημειώνεται ότι η Σλοβενική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ ήθελε να προστεθεί στην κοινή δήλωση των «27», συγκεκριμένη ημερομηνία για την προσχώρηση όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, το αργότερο το 2030. Η πρόταση αυτή δεν υποστηρίχθηκε από όλα τα κράτη-μέλη.

Ως εκ τούτου, η κοινή δήλωση αναμένεται να επικεντρωθεί στο οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια, συνολικού ύψους 30 δις ευρώ, στην πράσινη ατζέντα που θα στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση και στη συνεργασία για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19. Σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο, η ΕΕ έχει δωρίσει 2,9 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορονοϊού στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ ο στόχος είναι οι χώρες να επιτύχουν τα ποσοστά εμβολιασμού της ΕΕ ως το τέλος του 2021. Επιπλέον η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει 3,3 δισ. ευρώ για να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την πανδημία.

Ακόμα, θα υπάρξουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις που θα εντείνουν τη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών των Δ. Βαλκανίων, κυρίως στο θέμα της μετανάστευσης και της αντιτρομοκρατίας. Εξάλλου, θα υπάρξει συγκεκριμένη δέσμευση, ως το τέλος του 2021 να καταργηθεί το κόστος περιαγωγής μεταξύ ΕΕ και Δ. Βαλκανίων.

Σύμφωνα με την επιστολή πρόσκλησης του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ προς τους 27 ηγέτες της ΕΕ, η Σύνοδος Κορυφής θα χωριστεί σε δύο ενότητες. Η πρώτη θα επικεντρωθεί στη δέσμευση της ΕΕ για κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής και στην ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας, με βάση το Οικονομικό και Επενδυτικό Σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια. Το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) και η Παγκόσμια Τράπεζα θα παρουσιάσουν τις απόψεις τους στη συζήτηση, στην οποία θα παραστεί και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η δεύτερη ενότητα, που προορίζεται για τους ηγέτες της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων, θα επικεντρωθεί, σύμφωνα με την πρόσκληση του Σαρλ Μισέλ, σε συζητήσεις για την εμβάθυνση του πολιτικού διαλόγου, τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και τη στρατηγική δέσμευση. Παράλληλα, θα επιβεβαιωθεί «η κοινή βούληση να εργαστούμε προς μια ισχυρή, σταθερή και ενωμένη Ευρώπη», ενώ θα συζητηθούν και οι τρόποι διασφάλισης της σταθερότητας στην περιοχή, η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας και η επίλυση των περιφερειακών συγκρούσεων.