Σε πήρε κάποτε η Δύση, σε ξαναφέρνει η Ανατολή! Αν του δώσει κανείς… αρχαία υπόσταση,μπορεί να θυμίσει και την έκφραση «… στα πέρατα της Οικουμένης»! Οι αρχαίοι Έλληνες πάντα αγνάντευαν προς αυτά τα πέρατα! Σε ένα αυστηρά οικονομικό, επιχειρηματικό μέσο ενημέρωσης όπως αυτό εδώ, ίσως… ξενίζει η ποιητική, αποφθεγματική προσέγγιση των πραγμάτων. Και όμως, στην προκειμένη, επιχειρώ να δώσω μια προσέγγιση όπως αυτή διατυπώθηκε στο 15ο «Ευρωασιατικό Οικονομικό φόρουμ Βερόνας»!

Του Δημήτρη Λιάτσου*

Το φόρουμ που επί δεκαπενταετία ωρίμασε πλέον στους κόλπους της πόλης του μεγάλου έρωτα με το τραγικό τέλος, του Ρωμαίου και της Τζουλιέτας, άνοιξε τα φτερά του στην… Ανατολή, με πρώτο σταθμό, το Μπακού! Και οι οργανωτές ήδη έχουν βλέψεις για ακόμα πιο Ανατολικά στη συνέχεια.

Ελλείψει ελληνικής παρουσίας στο Φόρουμ αυτό φέτος, θεώρησα «φρόνιμο» να μεταφέρω κάποιες θέσεις, προσεγγίσεις—ευελπιστώ ενδιαφέρουσες και για το ελληνικό επιχειρηματικό κοινό—του Ιταλού καθηγητή, οικονομολόγου, επικεφαλής της Ένωσης «Γνωρίζουμε την Ευρασία», Αντόνιο Φάλικο.

Η κυρίαρχη θέση της ομιλίας του στο Φόρουμ της Βερόνας που ταξίδεψε φέτος στο Μπακού, ήταν η εξής: Από το 2008, με την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης οικονομίας και θεσμών, έγινε βαθμηδόν κατανοητό στους αναλυτές ότι «απαιτείται η αλλαγή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης και, ταυτόχρονα η διαμόρφωση ενός νέου οικονομικού συστήματος. Πως θα είναι αυτό; ´Οποιος το διαμορφώσει μάλλον πάει για βραβείο Νόμπελ οικονομίας».

Βέβαια ο καθηγητής Φάλικο, υπονοεί την εξιδανίκευση του θεσμού των βραβείων Νόμπελ, αφού είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια τα ανάλογα της οικονομίας δινόταν σε Αγγλοσάξωνες οικονομολόγους οι οποίοι με τον τρόπο τους στήριζαν το φιλελεύθερο, μονοπολικό μοντέλο, το οποίο ο ίδιος, στην εν λόγω ομιλία του, απορρίπτει. Ας είναι…

Οι νεοφιλελεύθεροι παγκοσμιοποιητές θα αλλάξουν τη φύση τους, θα χάσουν το μονοπώλιο το οποίο μέχρι πρότινος εθεωρείτο αδιαπραγμάτευτο, εξηγεί ο Α. Φάλικο.

Η νέα τάση κινείται ήδη προς τη μετάβαση διαμόρφωσης «μεγαπεριφερειών» με τη μεγαλύτερη δυνατή φιλελευθεροποίηση, όπου για κάθε τέτοια μεγαπεριφέρεια δημιουργούνται διάφοροι τύποι υπερασπιστικών συστημάτων.

Οι προσπάθειες του αγγλοσαξωνικού συστήματος σήμερα να απομονώσουν τη Ρωσία από τον υπόλοιπο κόσμο με την επιβολή κυρώσεων και απαγορεύσεων τρίτων χωρών να συνδιαλέγονται με αυτή, αποτελεί ανοικτή μαρτυρία μιας ηγεμονικής θέσης η οποία καταρρέει μπροστά στα μάτια μας.

Εν κατακλείδι, στο νέο κόσμο που ανατέλλει ο Ιταλός καθηγητής βλέπει την ήδη διαμορφωμένη ή την υπό διαμόρφωση εικόνα του κόσμου:

- Ένας πόλος αναμφισβήτητα παραμένει ο Ατλαντικός με τη Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Αυστραλία, Ιαπωνία…
- Ο κινεζικός πόλος, στηριζόμενος πάνω στο μεγαλεπίβολο σχέδιο, μια ζώνη ένας δρόμος,«one road one belt», ή αλλοιώς μια σύγχρονη επανέκδοση του δρόμου του μεταξιού.
- Ένας πόλος γύρω από τον Περσικό κόλπο με δικά του συμφέροντα
- Ινδία, ως πόλος έλξης οικονομικών συμφερόντων και με 1,5 δις πληθυσμό.
- Περιφερειακή συνεργασία σε πόλους ανάπτυξης σε Λατινική Αμερική και Αφρική.
- Ευρωασιατική Οικονομική Ένωση, ως συνεχώς αυξανόμενο κέντρο βάρους με αρχικά μέλη πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, στην οποία, ωστόσο, προσβλέπει σειρά χωρών των ευρύτερης περιοχής.

Πρόκειται για ένα πλήρη μετασχηματισμό ο οποίος κατά τον καθηγητή Φάλικο, φέρνει στην επιφάνεια νέους διεθνείς και περιφερειακούς σχηματισμούς όπως οι BRIKS, ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης…

Η δυτική ειδησεογραφία αποκρύπτει είτε επιδιώκει να μειώσει το ρόλο τέτοιων Οργανισμών. Το 2012 η ΥΠΕΞ, Χίλαρι Κλίντον, είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν το παν ώστε να τσακίσουν την εμφανιζόμενη τότε, Ευρωασιατική Ένωση. Ανάλογη απαξιωτική αντιμετώπιση είχε και το BRIKS, η μορφή συνεργασίας της Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας, Νότιας Αφρικής. Και όμως πρόσφατα, αίτηση για να γίνουν μέλη του Οργανισμού αυτού, έκαναν η Αργεντινή και το Ιράν. Σοβαρά μελετούν πλέον τη δική τους συμμετοχή η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος ακόμα και η Τουρκία! Ειδικοί επί του θέματος εκτιμούν ότι δεν είναι μακρυά η μέρα που θα κινηθούν οργανωτικά προς την ίδια κατεύθυνση, η Ινδονησία, η Νιγηρία και το Μεξικό!

Πληθυσμιακά και οικονομικά είναι εύκολο να δει κανείς τα νούμερα και τις τάσεις ανάπτυξης καθεμιάς από αυτές τις χώρες, κυρίως, την αντίθεση τους στην υποταγή των κελευσμάτων από τον αγγλοσαξωνικό πόλο!

Εκείνοι που είχαν την έμπνευση να βάλλουν σε αντίθεση με κάθε διεθνή θεσμό, αλλά με το «δίκαιο» του ηγεμόνα, κατά της Ρωσίας, θεώρησαν ότι μπορεί να συνεχιστεί η πολιτική επιβολής που ακολούθησαν σε δεκάδες περιπτώσεις πριν, στη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τη Συρία, το Αφγανιστάν κ.α. Δεν είχαν πλέον ούτε την εσωτερική συνοχή ούτε την οικονομική αυτάρκεια. Άνοιξαν, έτσι, τους «ασκούς του Αιόλου» και την ολοκλήρωση του κύκλου της βραχυπρόθεσμης μονοκρατορίας τους, όπως εύστοχα τονίζει και ο Ιταλός καθηγητής.

Δυο μόνο παραδείγματα των ημερών μας για τις «επιτυχίες» των νεοφιλελεύθερων μονοπολιστών, όπως τις περνούν μέσα από το G-7.

Μέχρι πρόσφατα η Ινδία είχε μόλις το 2% των εισαγωγών της σε ρωσικό πετρέλαιο. Τώρα υπέρ τετραπλασίασε τις ποσότητες. Η ρωσική «Ρωσνιεφτ», αποχωρώντας από το τερματικά και τα διυλιστήρια στη Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρώπης, λόγω κυρώσεων (πλην Ουγγαρίας), κάνει την ίδια δουλειά στα ανάλογα διυλιστήρια ιδιοκτησίας της, στην Ινδία! Αποτέλεσμα, οι ευρωπαίοι σταμάτησαν τις προμήθειες απ´ ευθείας από τη Ρωσία και προμηθεύονται προϊόντα πετρελαίου και βενζίνης από την Ινδία με το ανάλογο… καπέλο!
Πολύ λίγοι, πέρα των ειδικών, γνωρίζουν ότι ρωσικό πετρέλαιο προμηθεύεται και η… Σαουδική Αραβία για εσωτερικές της ανάγκες, δίνοντας έτσι την εικόνα αύξησης των εξαγωγών της! Και όλοι είναι… ευχαριστημένοι. Με το ρωσικό γίγαντα να έχει μειώσει τις ποσότητες εξαγωγών, λόγω των κυρώσεων, αλλά να βάζει στα ταμεία του τεράστια ποσά που στις αρχές του 2022 δεν είχε υπολογίσει!
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στον τομέα του γκαζιού! Μόνο που τις «απώλειες» της Gazprom, λόγω των γκανγστερικών επιθέσεων και την καταστροφή στους αγωγούς της Βαλτικής, αναπληρώνει η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής υγροποιημένου αερίου (LNG) στον κόσμο, η NOVATEK. Ο επικεφαλής της, Λεονίτ Μιχελσόν, στο Ευρωασιατικό φόρουμ της Βερόνας στο Μπακού, βρέθηκε σε πραγματικό «κλοιό» από τους δεκάδες ενδιαφερόμενους που μετείχαν στο φόρουμ.

Στο οποίο, εν τω μεταξύ, υπήρχαν και αντιπρόσωποι ευρωπαϊκών επιχειρηματικών κύκλων, οι οποίοι απέφευγαν δημόσιες τοποθετήσεις! Βλέπετε η αγγλοσαξωνική… ελευθερία έκφρασης δεν το επιτρέπει!

Πήγαν όμως για να δείξουν ότι, ναι μεν σιωπούν, πλην όμως έδειξαν ότι δεν είναι «δεδομένοι», όπως ίσως συνεχίζουν να τους θεωρούν οι εκπρόσωποι ενός «γυμνού» πλέον μονοπολικού βασιλιά!

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ανθρωπότητα κινείται προς μια πλήρη ανατροπή δομών και ανάδυση τεραστίων πολιτικών, οικονομικών, δημογραφικών δυνάμεων σε παγκόσμιο και μέγα περιφερειακό επίπεδο.

Ο Α. Φάλικο σημείωσε ότι προωθούνται νέα συστήματα πληρωμών μεταξύ κρατών και επιχειρήσεων. Κανείς δεν ανταλλάσσει την ανταγωνιστικότητα η οποία βρίσκει δρόμους επαναφοράς μέσα σε συνθήκες αγοράς και όχι επιβολής του ενός πάνω στους άλλους.

Εκείνοι που συνεχώς επέμεναν ότι στο δυτικό νεοφιλελεύθερο, μονοπολικό μοντέλο δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, διαψεύδονται, διακήρυξε ο καθηγητής Φάλικο, από το βήμα του Φόρουμ στο Μπακού!

Βρισκόμαστε στην αρχή ανάπτυξης ενός πολυπολικού κόσμου που θα έχει στο επίκεντρο του τον άνθρωπο και τα συμφέροντα του, εκτιμά ο Φάλικο. Και η ανάπτυξη και διάδοση αυτών των ιδεών αποτελούν έναν από τους βασικούς στόχους του ώριμου πλέον «Ευρασιατικού Οικονομικού φόρουμ της Βερόνας», καταλήγει.

----------------------------------------------

* Δημήτρης Λιάτσος, Διεθνολόγος, Δρ. φιλοσοφίας